İlk bölümde değişen fintech kavramını, banka hızlandırma programlarının tasarlanma"nedenlerini” ve hızlı değişimini analiz ettik.
Bu hafta Türkiye'den ve dünyadan örnek banka hızlandırma modellerini inceleyerek, farklı ihtiyaçlar için "nasıl" farklı süreç tasarımları yapıldığını inceleyeceğiz.
İki başarılı "küresel" banka hızlandırma örneği
Standard Chartered fintech dünyasına, SuperCharger FinTech Accelerator gibi kanıtlanmış hızlandırıcılarla ortaklıklar kurarak girişi yaptı. Yaklaşım (önce LP, sonra CVC), fintech'te ortaya çıkan yeni yetenek ve eğilimleri daha iyi takip edebilmesini sağladı. Bankanın yatırım kolu SC Ventures, farklı kıtalardaki hızlandırıcılarla ortaklık ve yatırım yaparak, bankanın değerlendirdiği portföy ve erişimi daha da genişletmesine yardımcı oldu.
Startuplar için Standart Chartered değer önerisi oldukça basit ve etkili :
- Öncelikli odağımız, iş geliştirme. Girişiminizi iştiraklerimizle veya bir ortağımızla eşleştiriyoruz
- Startup *POC’leri gerçek kaynaklarla yapılmalı ve bütçeli olmalı ( * POC : Kavramsal Doğrulama testi)
- Değer önerinizi kanıtladığınızda, biz de küresel ağ ortaklarımızla uluslararası ölçeklendirmenize yardımcı olacağız.
1: https://www.fintechfutures.com/2019/02/emirates-nbd-plays-matchmaker-for-start-ups-and-investors/
Emirates NBD önceki fintech modellerini analiz etmek ve doğru öğrenimler çıkarmanın, nasıl bir geri dönüş sunduğunu kanıtladı.
Emirates NBD, kurum-startup eşleştirme değer önerisini test edebileceği bir tasarımla, hızlı bir başlangıç yaptı. Çoğunlukla gömülü finans girişimlerine odaklanan, bir açık API programı. Seez -ikinci el araç pazarı, Streetlife DXB - Turizm asistanı, Wavenote - sesli sosyal ağ. Programın ilk mezunları, Emirates NBD ve ortaklıklarıyla çalışarak, ölçeklenme fırsatını değerlendirebildi.
Sonrasında, programı odak alanlarını Proptech (gayrimenkul teknolojileri) ve tedarik zinciri çözümleriyle genişletti. Emirates NBD yatırım şirketi NBD Ventures, şimdiden birkaç başarılı exit (satışı tamamlanmış startup yatırımı) ve kapsamlı bir startup portföyüne sahip; PayCorp, RÊV WORLDWIDE, Numo Labs, Jamax D.O.O. ve BANCSTAC, bankanın güncel yatırımları arasında. (Not: Deniz Akvaryum için seçilen girişimler, benzer bir akışın parçası olarak uluslararası düzeyde ölçeklenebilmek için, girişim uygunluğuna göre Emirates NBD'ye yönlendirilecek.)
Yerli banka hızlandırma programı modelleri:
Aşağıda kronolojik sıraya yakın listelediğimiz banka hızlandırma programlarının geçmişi, son 5 seneye dayanıyor. Oldukça yeni. Daha yakından tanımak için, farklı hedeflere göre tasarlanmış, başarılı hızlandırma modellerini inceleyelim.
Kworks (Koç Üniversitesi - Koç Holding iştiraki) grubun bankacılık kuruluşu Yapı Kredi ile tasarladığı ortak girişim hızlandırma programı, yerli banka hızlandırıcılarının ilk örneklerinden. Program, zamanının fintech dinamiklerine uygun şekilde, finansal ödemeler ve erken aşama yatırım fırsatlarına odaklanıyordu. Bu ilk tasarımların sahibi ve yürütücüsü olan Kworks ekibi Yusuf Ozan Üstebay, Burak Yaman, Koray Dinçalp ve Fatih Akşener’den oluşuyordu.
Sırada, farklı dinamiklerin de devreye girdiği iki model. Lokman Ökten liderliğindeki Lonca (Kuveyt Türk Katılım Bankası iştiraki), Yakup Sezer (Türkiye'nin ilk açık inovasyon platformunun kurucusu 2009) tarafından tasarlanan Albaraka Garaj (Albaraka Türk Katılım Bankası iştiraki). İkisi de başarılı olmuş startup programları. Farklılıkları ise, seçtikleri girişimleri sınırlı ama birbiriyle çalışma insiyatifi yüksek bir ekosistem olan, "faizsiz bankacılık paydaşlarına" yönlendirmeleri. Programın ilk odak noktası doğal olarak, ödeme sistemleriydi. 2 programın da odak alanları, fintech kavramının genişlemesi ile gelişti. Ekosistem desteği büyüdü, yeni paydaş CVC'ler (Insha Ventures, APY Ventures ve diğerleri) ekosisteme dahil oldu. Yatırım yapılan girişimlerden, hem bankalar hem de iştirak şirketleri için pazaryeri niteliğinde bir çözüm ekosistemi tasarlandı. Lonca ayrıca Deniz Naba ve Melih Gürel gibi danışmanların çabalarıyla, Workinton ortak çalışma alanında fiziksel ekosistem genişlemesini de test etti.
3- Akin Nazli in Belgrade — https://intellinews.com/turkish-fintech-odeal-among-top-fundraisers-in-q2-217613/
İş Bankası — Workup ( Emre Ölçer liderliğinde ) programı, Kolektif House, Hackquarters (Kaan Akın) gibi farklı ekosistem danışmanlık destekleriyle oluşan başarılı bir tasarım. Bankacılık sektörünün en büyük deneyim ve sermaye güçlerinden birinin, yenilikçi bir ortak çalışma alanı işletmesi ve farklı danışmanlık hizmetilerini ilk defa bir ortak tasarımda bir araya getirdiği model, ekosistemin tanık olduğu ilk kapsayıcı hızlandırma programlarından. Workup , başlangıçta odak alanlarını geniş tuttuğu için eleştirilmişti, ancak zaman stratejinin doğru olduğunu kanıtladı. Workup'ın İş Bankası’ndan gelen bankacılık deneyimi, finansal teknoloji olarak sınıflandırılmayan startuplarla, finansal teknolojileri entegre etme fırsatı sağladı. Workup tasarımı, yatırım kolu Maxis, bir Silikon Vadisi partneri Maxitech ve grup teknoloji servis sağlayıcısı Softech'i de kapsayarak genişledi.
QNB Finansbank, yeni gayrimenkul yatırımı Kristal Kule'yi, (Özge Öz ve Erman Taylan tarafından yürütülen) hızlandırma programı QNBeyond'un lansmanı ile taçlandırdı. Yatırım kolu QNB Ventures tarafından desteklenen bir banka hızlandırma programı, önceki banka hızlandırma modellerinden önemli bir farklılık gösteriyor. Girişimlerin, banka ve iştirakleri ile “iş geliştirmesini” önceliklendirmek. Yatırımın, başarılı bir işbirliğinin doğal çıktısı olduğunu kanıtlayan bir yaklaşım.
TEB Girişim Evi (Mehmet Şöhrap Sanlı liderliğinde), yine özgün farklılıklar gösteren “dönem sınırlaması olmayan” destek modeli. Girişimcileri uygun banka hizmetleri, ofis alanı ve iş geliştirme ağı ile desteklemeye odaklanan program, banka-startup ilişkisinin yatırım dışında da değer yaratabileceğini kanıtladı.
Garanti BBVA , global bir program olan BBVA Momentum’un parçası olarak ve Akbank (Endeavour - kar amacı gütmeyen bir vakıf tarafından yürütülen) Case Campus programlarıyla; farkındalık yaratmak için özgün tasarlanmış örnekler. Özellikle fikir aşaması girişimlerin eğitim alması, finansal okur-yazarlık, değerli bir networke erişim ve diğer girişimcileri tanıma konusunda başarılı olmuş, iki farkındalık hedefli banka programı.
Bu listelemede amacımız, bizden önce yola çıkan “paydaş / rakiplerimizi” tanıyarak, onlardan “neden” ve “neleri” öğrendiğimizi, size samimiyetle anlatabilmek. Öğrendiklerimizden ilham aldık ve daha da farklısını tasarladık. Şimdi de, beraber uygulamaya başlıyoruz.
Deniz Akvaryum ( MSE — Multi Stakeholder Ecosystem by Workinlot)
“Çoklu Paydaş Ekosistem ( MSE )” tasarımı, banka hızlandırma programlarında, erişim/hız/uygulama gücüyle çarpan etkisi yaratıyor. İşlevselliği daha önce rekabet sayesinde kanıtlanmış birçok dinamik, Deniz Akvaryum’da var. İlave olarak, Workinlot ekosistem tasarımıyla, bu tasarıma uygun “öğrenebilen” süreçler ve yepyeni paydaş tanımları ekledik.
Detayları, bu yazıyla beraber paylaşmaya başlıyoruz. Önce DenizBank çekirdek yapılanmasına bakalım:
- NeoHub (Gürhan Cam) - regülasyonların hızla değiştiği ortamda hızlandırma programının verimli olabilmesi için kurulan bankacılık dışı iştirak şirketi,
- Deniz Ventures yeni kurulan yatırım şirketi,
- Deniz Akvaryum girişim kuluçka hizmetleri (Aziz Köse, Melis Uysal Akyıl, Gökhan Odyakmaz, Seren Özmoral, Oğuzhan Çelebi, İlkem Deniz Gültekin, Yiğit Arabacıoğlu tarafından yönetilen),
- DenizBank'ın ana yatırımcısı Emirates NBD
- ve açık inovasyon hızlandırıcısı Workinlot.
Teknoloji ekosistem tasarımları kurum içine yönelik tasarlanabilir. Yani, hızlandırma sonrası elde edilen çözümler, yalnız kurum içi iş birimlerine ve iştirak şirketlerin hizmetine sunulabilir. Deniz Akvaryum hedefi ise, birçok anlamda daha kapsayıcı olabilmek.Bu amaç , Workinlot açık inovasyon bağlantılarımız ve DenizBank iştiraklerini, ortak süreç paydaşları haline getirebilmemize zemin hazırladı:
- DenizBank milyonlarca birey ve binlerce şirkete hizmet sağlıyor.
- Workinlot, inovasyon hedefleri olan ve açık inovasyon ile dış yetenek ve projeleri test edebilecek şirketlere hizmet sağlıyor.
Bu iki gücü, ortak süreçlerde buluşturabilmek için bir de ortak hedef gerekiyor. Bu ortak hedef ise, inovasyonu tetikleyecek daha fazla arz ve talebi yaratabilmek.Daha odaklı arılar ve bu arılar sayesinde çeşitliliğini arttıracak florayı, beraber yaratabilmek. (Cross-Pollination : Çapraz tozlaşma https://medium.com/@selmabambur/the-role-of-the-cross-pollinator-in-innovation-2e6b9ab58386 )
Deniz Akvaryum tasarımı, çapraz tozlanma zihin yapısıyla 5 temel değer önerisi üzerine kurgulandı.
- Ekosistem paydaşları ve iştiraklerle iş geliştirme odağı, (Emirates NBD, Standard Chartered, Qnbeyond örnekleri )
- Dijital Platform destekli farkındalık (Fiziksel sınırlar yerine, talep eden tüm erken aşama girişimcileri eğitmek için sanal bir kuluçka platformu)
- Ekosistem kapsayıcılığı (DenizBank iştiraki olmayan 12 şirketten 12 farklı mentor -mentörler ayrıca şirketleri için faydalı olabilecek projeleri değerlendirecek)
- Dönemsel olmayan ve kişiselleştirilmiş hızlandırma akışı —her startup’ın özgün ihtiyaçlarını belirlemeyi ve her startup’a özgün gelişim haritası sunmak.
- Fiziksel mekanların değeri, “zorundalık” taşımadan gidebiliyorsak anlamlı. İş akışımızı, mentor ve diğer görüşmeleri daha verimli kılmak için daha çok dijital kaynakları kullanacağız.
Bu tasarımla, öğrenen ( sadece öğrenilmişlerle hareket etmeyen), rakip ve paydaşlarıyla verimli etkileşim stratejileri kurabilenlerin dünyasına yatırım yapıyoruz.
Açık inovasyon metodolojisi, ilham kaynağımız ve garantörümüz.
Önümüzdeki yıl bu zamanlarda "biz" (DenizBank iştirakleri, NeoHub, Deniz Akvaryum, Deniz Ventures, ekosistem paydaş firmaları, mentorlar, NBD Emirates, Workinlot ve seçilmiş startup'lar) neyin işe yaradığını, neyin düzeltilmesi gerektiğini öğreneceğiz.
Öğrendiklerimizi, tabii ki paylaşacağız.
Atilla Erel — — 28/10/2021 İstanbul
Kaynaklar:
1: https://www.fintechfutures.com/2019/02/emirates-nbd-plays-matchmaker-for-start-ups-and-investors/
3: https://www.denizakvaryum.io/
4: https://www.denizventures.com/
5: https://www.sc.com/en/media/press-release/sc-ventures-launches-sc-ventures-fintech-bridge/
6: Akin Nazli in Belgrade — https://intellinews.com/turkish-fintech-odeal-among-top-fundraisers-in-q2-217613/
7 : Photo by Ahmad Ardity ”https://pixabay.com/tr/?utm_source=link-attribution&utm_medium=referral&utm_campaign=image&utm_content=1730085"
8: Cross-Pollination : Çapraz tozlaşma https://medium.com/@selmabambur/the-role-of-the-cross-pollinator-in-innovation-2e6b9ab58386