2024 için en fazla çözüm aranan gıda perakende soruları:

• Yapay Zeka hangi hizmetlerimizi geliştirmek için kullanılabilir?
• Değişen tüketici davranışlarıyla uyumlu daha iyi bir müşteri etkileşimi nasıl yaratılabilir? 
• Şirket operasyonlarında verimliği arttırarak nasıl daha sürdürülebilir bir yapıya geçilebilinir?

Gıda perakende şirketleri, bu ana başlıkların altında farklı sorunları çözmek için teknoloji ve yeni iş modeli yatırımları yapıyor. Bu yatırımların önemli bir kısmı, halihazırda teknoloji geliştiren startup'larla iş birliğinden geçiyor.

Sektörde geliştirilen problem-çözüm uyumu çalışmalarını, dört ana başlık altında örneklendireceğiz.

Yapay Zeka ve Verimlilik

Şirketlerin yapay zeka çözümlerini benimsemeden önce, çözmek istedikleri sorunları tanımlaması gerekiyor. Yapay zeka, gıda perakende sektöründe farklı sorunların çözümü için kullanılıyor.

Fiziksel mağazaların yanı sıra, e-ticaret, sosyal medya gibi farklı satış kanalları arttıkca, müşteri memnuniyetini her kanalda aynı seviyede tutmakta zorlaşıyor. Gıda perakende şirketlerinin çok kanallı deneyiminden verim alabilmek için, tedarik, teslimat ve gönderim hizmetlerini dijital altyapılara geçirerek, perakendenin dijital ikizini yaratmaya çalıştığını görüyoruz. Yaratılan dijital ikiz, aksayan operasyonları tespit ederken, aynı zamanda çok değerli bir veri ambarı da oluşturmayı sağlıyor.

Yapay zekanın destek verdiği alanlar: müşteriden ve şirket içi operasyonlardan alınan verileri analiz eden farklı yapay zeka çözümleri, akıllı ve dinamik fiyatlama, stok yönetimi, dijital pazaryeri entegrasyonları, e-ticarette verimlilik artışı, cihazların birbiri ile veri iletişimde olduğu otonom sistem tasarımları.

Yapay zeka teknolojisinde donanım devi NVIDIA, büyük gıda perakendecileri için hazır çözümlerin yanı sıra, daha özgün çalışmalar isteyen perakendeciler için startup ve teknoloji firmalarını bir partner olarak konumluyor. NVIDIA inception programıyla, dünya çapında 900'den fazla yapay zeka perakende startup'ının bulunduğu geniş bir portföy yarattı. Portföyde akıllı mağaza, çok kanallı yönetim, depo lojistiğini otomatikleştirme, tedarik zinciri dijitalleştirme ve karar destek, mağaza içi promosyon ve gerçek zamanlı fiyatlandırmayı belirleme, müşteri kişiselleştirilmiş öneriler geliştirme, alışveriş deneyimini arttırma çözümleri bulunuyor. Portföye ait 3 startup Miso Robotics, AiFi ve Radius Ai ve değer önerilerine bakalım.

Miso Robotics, geleceğin restoran mutfakları için yenilikçi çözümler geliştiriyor. Ticari mutfak verimliliğini artırmak, gıda israfını azaltmak ve müşteri memnuniyetini artırmak için tasarlanmış yeni nesil robot Flippy Fry Station ile restoran işletimindeki iş gücü ve çalışma verimsizliklerine çözüm geliştriyor. (Jack In The Box Is The Latest Restaurant Chain To Test Miso Robotics’ Kitchen Automation)

AiFi, perakende mağazalara otonom alışveriş çözümleri sunan bir yapay zeka platformu. Görüntü işlemeyle, raf sensörlerine ihtiyaç duymadan mevcut mağaza formatlarına uyum sağlıyor.  Mağaza içerisinde yoğun trafik alanlarını, müşteri tercihlerini ve ürün yerleştirme stratejilerini belirlemek için gelişmiş analitik ve gerçek zamanlı verilerden yararlanarak bir mağaza düzenini optimize etmeyi destekliyor. Müşteri talebini tahmin etmek, stokları en aza indirmek, fazla envanteri azaltmak ve operasyonel verimliliği artırmak için gerçek zamanlı analitik ile envanter optimizasyonu sunarak, aynı zamanda müşteri deneyimini de arttırıyor. 

Radius AI, marketlerdeki mevcut görüntü yakalama cihazlarından, gerçek zamanlı, eyleme dönüştürülebilir öneriler geliştiren yapay zeka çözümü. Perakendecilerin, müşterilerin alışveriş alışkanlıklarının yanı sıra gerçek zamanlı darboğazları da görebilmesini sağlıyor. (Radius AI brings edge AI to retail, wins Innovation Award)

Metro AG yatırım fonu LeadX Capital Partners, 2017'den beri perakende sektöründe dijital çözümlere yatırım yapıyor. LeadX Capital Partners 2024 itibariyle, e-ticaret, gıda teknolojisi, lojistik, eğlence, muhasebe ve SaaS perakende çözümü erken aşama 79 yatırımı yapmış. Bunların içerisinde 46'sından exit'i tamamlamış ve 23'ünü portföyünde sunuyor. (LeadX Capital Partners Overview) Portföyündeki çözümlerden Sensei, LISNR ve ARplus'ın değer önerilerine bakalım.

 Arpalus, yapay zeka ve AR çözümüyle, perakendecilerin akıllı telefon uygulaması aracılığıyla fiziksel raflardan gerçek zamanlı veri toplamalarını, ölçüm ve analizler üretmelerini sağlıyor. SKU düzeyinde gerçek zamanlı raporlama, içgörüler ve analizler sunan çözüm, perakendeciler için fiziksel mağazada görünürlük ve verimliliği arttırmayı destekliyor.

 Sensei, yapay zeka ve görüntü işleme teknolojisiyle, geleceğin mağazalarını kasasız ve nakitsiz hale getirmeyi destekleyen çözümler sunuyor  LISNR'nin yakınlık çözümleri güvenli, kesintisiz ve temassız veri aktarımı sağlıyor. Bu sayede, temassız iletişimle müşteri kimlik doğrulamasını sağlıyor, sipariş verme ve ödeme alma gibi işleri kolaylaştırıyor.

Gıda perakende devi Carrefour'un portföyünde olan 3 yapay zeka çözümü Stockly, Dema ve H 'in değer önerilerine bakalım.

Stockly, e-ticaret şirketlerinin stoklarında bulunmayan ürünleri, ağdaki diğer resmi satıcılar ve markalar tarafından tedarik etmelerini sağlayan yapay zeka tabanlı bir platform çözümü. Dema yapay zeka tahminleme platformuyla, çevrimiçi ve çevrim dışı ticaret verilerinden eyleme dönüştürülebilir içgörüler üretiyor. Perakendecilerin daha hızlı hareket etmesini ve pazarlamadan envantere kadar veri odaklı kararlar almasını sağlıyor. H yapay zeka tavsiyeleriyle, çalışanların verimliliğini artırmayı destekleyen görev otomasyonu ve karar destek çözümü.

SaaS startup çözümü CMX, Burger King ve Chick-fil-A gibi büyük gıda markalarının operasyonları ve tedarik zincirleri için risk, güvenlik ve kalite uyumluluğunu yönetmelerine yardımcı oluyor.(San Diego startup that helps food companies like Burger King and Chick-fil-A manage risk lands $50M)

Hindistan'da 2020'de kurulan Explorex, restoranlara kolay uygulanabilir bir dijital altyapı ve yapay zeka çözümü sunuyor. Sipariş yönetimi, operasyon yönetimi, çevrimiçi teslimat, ödeme işleme, raporlar ve analizler ile misafir tanımlama ve yeniden etkileşim konularında çözümler geliştiren startup, şu an 1000'den fazla restorana hizmet sunuyor. (Explorex: Revolutionizing The Restaurant Industry By Providing A Comprehensive Digital Solution) Aynı tarihte kurulan Fountain9, envanter tahminleme ve planlama çözümü sunuyor. Gıda markalarının ve perakendecilerin gelecekteki envanter ihtiyaçlarını tahmin ederek gıda israfını azaltmalarına ve ürün bulunabilirliğini artırmalarına yardımcı oluyor.

Pakistan'da kurulmuş Ycombinator onaylı startup Tajir, Pakistan'daki küçük perakendecilere dijital altyapı sunarak, çevrimiçi pazaryerine entegre ediyor. Tajir'in yatırımcıları arasında, birçok uluslararası yatırım firması da bulunuyor. Tanzanya'da kurulan ve 2022'de Ycombinator'a seçilen bir diğer startup Ramani, ülkedeki perakende alışkanlıklarıyla uyumlu olarak Whatsapp'dan sipariş alan işletmeler için tedarik sürecini uçtan uca yönetebilecekleri bir dijital altyapı sunuyor.

Adaptif Perakende ve Pazarlama ile Yeni Tüketici Deneyimi

Yapay zekanın bir diğer etkisi de, çok kanallı (omnichannel) perakendeden adaptif perakendeye geçişi desteklemesi. Adaptif perakende, teknolojik çözümlerle tüketicilerin değişen tercihlerine, davranışlarına ve ihtiyaçlarına dinamik olarak uyum sağlamayı sağlıyor. E-ticaret veya fiziksel dükkanda, her tüketicinin yolculuğu özgündür. Bu özgünlüğe tanıyabilecek teknolojilere yatırım yapanlar, müşteri ile ihtiyacı oluştuğunda yollarını kesiştirebiliyor. (What is adaptive retail? 5 key stats on meeting consumers where they are) Hiper-kişiselleştirilmiş pazarlama, farklı platformlarda müşteri deneyimi arttırma ve analiz çözümlerinde genellikle yapay zeka, AR, nesnelerin interneti İoT çözümleri ve yeni iş modeli tasarımlarına sıkça rastladık.

McDonald's yatırımı yapay zeka NLP startup'ı Apprente, birden fazla dilde sipariş alabilen ve süreci otomatikleştirebilen diyalog aracıları geliştiriyor. McDonald's, teknolojinin mobil ve kiosk siparişlerinde, bekleme sürelerini azaltma ve kişiselleştirilmiş iletişim için bir altyapı olarak kullanıyor. bir diğer startup yatırımı Dynamic Yield, tüketicilere kişiselleştirilmiş deneyimler sunmak için tasarlanmış yapay zeka çözümü. Startup'ın çözümü, arabaya servis noktalarındaki menüleri, hava durumu, restoranın ne kadar yoğun olduğuna ve günün saatine göre uyarlıyor. Ayrıca müşterinin ilk siparişine göre tahminler yaparak anında ekstra ürünler öneriyor. McDonalds Yeni Zelanda startup'ı Task müşteri etkileşim platformu ortaklığıyla, yeni tüketici  satın alma davranışını tespit, analiz ve aksiyon alınabilir hale getiriyor. İş birliği sayesinde tüketicinin kişisel hizmet almasını sağlayan sadakat ve içerik çözümleri geliştiriliyor. 

Carrefour, risk sermayesi ortaklığı Dastore ile(dastore: Venture Capital for retail and e-commerce) Fransa'da ve küresel çapta yüksek potansiyelli startup’lardan azınlık hissesi alarak, e-ticaret varlıklarını arttırma hedefliyor. 

 Dift, sürdürülebilirlik değerleri ile ilişkili müşteri sadakat programı ve pazarlama teknolojisi çözümü sunuyor. Subscribfy, perakende markaların aylık üyelik ücreti alabilecekleri farklı hizmetleri geliştirerek müşterilerine sunmalarını sağlayan altyapı yazılımını sunuyor. Emperia platformu, perakende markalar için, e-ticaretle fiziksel müşteri hizmetleri alışveriş deneyimini birleştiren, sanal ortamda kişiselleştirme, veri izleme ve omnichannel VR destek çözümü geliştiriyor.

Metro AG'yatırımlarından Fintech çözümü Yoyo, perakendeciler için veri bazlı etkili kampanyalar üretmelerini , hızlı ve kullanımı kolay mobil ödeme, sipariş ve kişiselleştirilmiş sadakat programları yaratmalarını sağlayan mobil cüzdan çözümü. Bir diğer yatırım Shore, kobi'lerin müşteri rezervasyonu, müşteri sadakat yönetimini ve çeşitli pazarlama önlemlerini almalarını sağlayan yazılım ve ödeme almalarını sağlayan POS çözümleri sunuyor.Oriient, cep telefonunda bir app vasıtasıyla donanım gerektirmeden kapalı mekan navigasyon çözümü sağlıyor. Gıda perakendecilerinin fiziksel alan kullanımını iyileştirmelerine yardımcı oluyor.

NVIDIA portföy startup'larından Verneek çok kanallı üretken yapay zeka çözümü sunuyor. Kullanıcı etkileşimini derinleştirmek ve operasyonel maliyetleri azaltmak için mevcut dijital ortamlarla entegre oluyor. Platform, Quin adlı bir sesli asistanı kullanarak, perakende satış görevlisi gibi hareket ediyor ve alışveriş yapanların mağazadaki ürünleri bulmasına yardımcı olmanın yanı sıra tüketicilere genel gıda ve beslenme ile ilgili sorularda yardımcı oluyor. Bir diğer NVIDIA yatırımı, Cooler Screens, dükkan içi perakende medya çözümüyle müşterilerin ilgisini çeken, stokları azaltan ve satışları artıran dijital tabelalar ve yapay zeka tabanlı envanter kontrolleri sunuyor. Bu sayede tüketici alışveriş deneyimini arttırıyor. (Cooler Screens raises $80M to bring interactive screens into cooler aisles)

Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirlik hedefleri, perakende için önplana çıkan odaklardan bir diğeri. Teknoloji yatırımları ilk planda çevreye olumsuz etkiyi azaltıp, maliyet tasarrufu sağlarken, tüketici güven ve marka sadakatini ölçülebilir seviyede geliştirebiliyor. Sürdürebilirlik alanda en sık gördüğümüz teknoloji çözümleri, rota optimizasyonları, otomatik depolama, tedarik zinciri karbon hesaplaması ve gerçek zamanlı ürün servis izleme sistemleri. (The #1 Driver of Logistics Innovation is…)

Sürdürülebilirlik çözümü sunan Therma, McDonald's gibi büyük müşterilerin gıda israfını ve enerji tüketimini azaltmasına yardımcı oluyor. Teknolojileri, soğutma sistemlerini optimize etmek, bozulmayı ve enerji kullanımını azaltmak için sıcaklık izleme sensörleri ve analitik kullanıyor. Şirket, ekipman verimsizliğini ve bozulmayı önleyerek gıda sektöründeki sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefliyor. (This startup helps McDonald's and Starbucks cut down on food waste and energy use. Here's the 12-slide pitch deck Therma used to raise $19 million)

Burger King, TerraCycle'a ait döngüsel paketleme ve dağıtım platformu Loop ile ortaklaşa ilk kapalı döngü paketleme sistemini başlattı. (Burger King Teams Up With Circular Packaging Startup Loop To Trial Reusable Containers)

Carrefour portföyünden startup Ida, dağıtımdan kaynaklanan gıda israfını ortadan kaldırmayı destekleyen, yapay zeka destekli taze gıda tedarik zinciri SaaS platformu geliştiriyor.

Metro'nun yatırımlarından İsveçli Matsmart, gıda ve gıda dışı ürünler için çevrimiçi bir pazar yeri. Üretim fazlası ve stok fazlası ürünleri İsveç ve Finlandiya'daki tüketicilere indirimlerle online olarak satıyor. Bir diğer yatırım yapılan startup Afresh, taze gıdaya erişimi sürdürülebilir kılmak için tedarik zincirini destekleyen bir yapay zeka platformu. Marketlerin taze gıda stoklamasını optimize etmesine ve market israfını azaltmasına yardımcı oluyor. Gıda perkandecilerine sunduğu değer önerileri stoksuz kalma oranlarında azalma, gıdaların besin değerlerini kaybetmesini önleme ve iş gücü verimliliğini arttırma.  Kitro, görüntü işleme teknolojisiyle ticari mutfaklardaki gıda atıklarını takip edip ölçüyor. Ölçümlerden, iş süreçlerini optimize eden ve gıda israfını azaltmak öneriler üretiyor.

Türkiye'de 2016'da kurulan startup Fazla, atık gıda yönetimi platformuyla gıda israfının azaltımında önemli bir başarı elde etti. Yerel başarı sonrası, Techstars ve Esor Investments gibi küresel yapıların yatırımını alabildi. Startup şimdi farklı uluslararası pazarlarda çözüm geliştiriyor. (Fazla, 43 milyon dolar değerleme üzerinden 6 milyon dolar yatırım aldı)

2017'de kurulan Rus startup DSLab, taze gıda tahmin çözümüyle, taze gıdaların bozulabilirliğini tahmin ediyor ve israfın azaltılmasını kolaylaştırıyor. Hava durumu ve günün saatini hesaba katarak ürünlerin maliyetlerini dinamik olarak güncelleyen akıllı fiyatlandırma imkanı sunuyor. Bu sayede, mağazadaki her SKU için otomatik talep tahminleri üreterek, perakendecilerin operasyon verimliliklerini ve kârlılığını artırmasını sağlıyor. 

Taze ve Sağlıklı Gıda 

Gıda perakendesinde teknolojinin saydam ve denetleyici gücünü kullanarak ulaşılmak istenen en büyük hedef, taze ve sağlıklı gıda üretimini destekleyebilmek. Sağlıklı gıda üretimine alternatifler sunan yenilikçi bioteknolojik çözümlere ilave olarak, dijital saydamlık sayesinde üretim ve tüketim zincirini daha verimli kullanmayı destekleyen farklı, servis, yazılım ve yapay zeka çözümleri de gelişiyor. 

SnackFutures Ventures (SFV), Mondelēz International'ın kurumsal girişim sermayesi kolu. Mondelēz'in ana faaliyet alanlarını (çikolata, bisküvi ve fırınlanmış atıştırmalıklar) güçlendirebilecek; inovasyonu hızlandırabilecek markalara, şirketlere ve teknolojilere yatırım yapmayı hedefliyor. Yatırım yapılan startup portföyüne baktığımızda, sağlıklı gıda üretimini verimli ve sürdürülebilir kılan çözümlere öncelik verdiğini görüyoruz. Portföydeki iki startup yatırımı olan Torr Foodtech ve  Celleste Bio'nun yeni gıda önerilerine bakalım. 

Startup yatırımlarından Celleste Bio, iklim değişikliğinden olumsuz etkilenen kakao pazarına bir alternatif çözüm geliştiriyor. (Decoding the Global Chocolate Crisis/) Celleste Bio Hücre kültürü yöntemlerini kullanarak, genetik modifikasyon veya manipülasyon olmadan doğal kakao hücrelerinden kakao içerikleri üretmeyi hedefliyor. Diğer startup yatırımı Torr Foodtech, geliştirdiği iWeld™ teknolojisiyle, atıştırmalıklara eklenen şeker, hurma veya diğer bağlayıcıların kullanımını tamamen ortadan kaldırmak için mekanik basınç ile ultrasonik enerjiyi birleştiriyor. iWeld™, mevcut atıştırmalık üretim yöntemlerinden %70 daha fazla enerji verimliliği sağladığını iddia ediyor.

Metro AG yatırımı Flowtify, dijital kalite ve hijyen yönetimi çözümü, IoT tabanlı sıcaklık ölçümleriyle kalite ve hijyen yönetiminde tehlikeleri önlemeyi, maliyetleri azaltmayı ve kaliteyi korumayı destekliyor.

2015'de Şili'de kurulan startup NotCo, bitki bazlı gıda ürünleri yaratmayı destekleyen Giuseppe yapay zeka programını geliştirdi. Geliştirdikleri NotMilk, NotChicken ve NotBeef'in hayvansal gıda tadı veren ancak %100 bitki bazlı ürünler geliştiren startup hızlı bir şekilde start-up'tan unicorn statüsüne geçti.(NotCo’s plant-based foods are on store shelves, but its AI engine “Giuseppe” is the real business)

Burger King, Impossible Foods ile anlaşarak etsiz eti olan Whopper'lar piyasaya sürmeye hazırlanıyor. (How Corporate Startup Collaboration is making the Impossible possible)

Fırsatlar ve Öneriler

Gıda perakendecilerin sektör uzmanlığı ve startup'ın teknolojiyle ölçekli hizmet sunma yetkinliği, birlikte değer yaratabiliyor. Bu sebepten, gıda perakende devleri yılboyu startup tarıyor ve değerlendiriyor. 

Yerel gıda perakendeciler için, startup'larla iş birliğini fırsata çeviren önemli bir dinamik var.  Gıda sektörünün doğal yapısı gereği, startup çözümlerinin yerel pazara uyumlu olması gerekiyor.

Başarılı yeniliklerin çoğu, ortak teknoloji ve iş modelleri kullanıyor.  En büyük farklılaşma noktası, ortak teknoloji ve iş modellerini, her pazarın kendine özgü dinamiklerine adapte edebilen girişimler. Bu özelleştirme fırsatı her pazarın kendi gıda teknoloji ve startup'larını geliştirmesini sağlıyor. Startup'ın hizmet verdiği nüfus ne kadar büyükse, teknoloji ile değer yaratma ve veri üretimi o kadar fazla oluyor. 

İddiamızı doğrulayan bir gerçekte büyük teknoloji şirketlerinin, yerel hızlandırma programlarıyla farklı ülkelerde değer yaratmayı başlayan startup'ları da tespit etmeye çalışıyor olması. 

Örneklerini paylaştığımız Türkiye, Rusya, Pakistan, Hindistan, Tanzanya ve Şili'den startup'ların başarılarındaki gizli sos, yerel pazarla uyumlu özgün çözümler geliştirebilmeleri. Türkiye gıda hammade tedarik ve perakande konusunda tecrübeli iş insanlarına sahip. Aynı zamanda ülke, yüksek gıda fiyatları ve sağlıklı gıdaya erişim sorunları yaşıyor. 

Pazardaki verimlilik sorunu çözebilecek yapılardan biri de startup'lar. Gıda perakendecilerinin, startup'larla beraber ürettiği ve üreteceği çözümler önce yerel pazarda sorunları çözüyor.

Sonrasında yaratılan öncü çözümler modellenip, Yemeksepeti ve Getir örneklerinde olduğu gibi, küresel bir iş kolu haline geliyor.

Her startup Getir ve Yemeksepeti'nin yarattığı başarıyı yaratamayabilir. Startupların sektörde benzer başarıyı elde edebilmesi için, sektör uzmanlığı ve ortak teknoloji projesi yürütme yetkinliğinin gerekli olduğunu görüyoruz.

Önerimiz, sektör uzmanlarının pazarda yeni startuplarla iş birliklerinin yaratattığı değeri anlamak için, PoC değer doğrulama projelerini değerlendirmesi. (Şirketler, Startupları Nasıl Değerlendirir ? PoC - Kavramsal Doğrulama Metodolojisi)

Workinlot, kurumsal inovasyon projelerini destekleyen hizmetlerle, teknoloji odaklı iş birliği fırsatlarını geliştirmeye yardımcı oluyor.

Tanışma toplantısı için bekliyoruz.