Büyük şirketlerin, hareket kabiliyeti sınırlı. Ancak odaklandıklarında, yaratabilecekleri etki çok yüksek.

Startup’lar ise riskli yeni teknoloji ve iş modellerini, test edebilecek esnekliğe sahip. Ancak, bu riski taşıyabilmenin bir sonucu olarak başarısızlık oranları çok yüksek. (90% Of Startups Fail)

Otomotiv sektörü, dünyada olduğu gibi bizde de ülke ekonomisini en çok etkileyen sektörlerden. Bir fikir vermesi için, Türkiye'de 1960’larda ivme kazanan otomotiv sektörü, 2023'te 35 milyar $ ihracat rakamlarına erişti. (Automotive industry in Turkey - statistics & facts) 

Doğal olarak, küresel otomotiv devleri uzman oldukları kârlı platform yatırım ve üretimlerine odaklı çalışıyor. Bu şirketlerin riskli inovasyon faaliyetlerine, büyük yapılarıyla girmeleri mantıksız.

Sektörde yenilikler, ekonomik ve çevresel sebeplerden dolayı hızla değişen yeni tüketici davranış ve beklentileri.

Yeni nesillerin araba sahibi olma kavramına bakışı oldukça farklı. Araba sahibi olma kavramı, araba erişimine sahip olmaya dönüştü. (Millennials Prefer Car ‘Access Over Ownership ) Aşağıdaki yurtdışı araştırma sonuçları, öncü pazarlarda değişimi rakamlarla kanıtlıyor.

•   1980-2000 arası doğanların % 78'i, yüksek yakıt ve bakım maliyetleri nedeniyle araba sahibi olmanın zor olduğunu söylüyor
• % 55'i daha az araç kullanmak için aktif olarak çaba gösteriyor
• % 40'ı araba sahibi olmaktansa, emeklilik fonları veya ev satın almak için para biriktirmeyi tercih ettiğini söylüyor.

Devlerin odağının pahalı platform yatırımlarında olması, startup’lar için fırsat alanı yarattı. Startup’lar otomotiv platformlarını yeni iş modelleri ve yazılımlar için bir arayüz olarak konumlamaya başladı. 

Startup, büyük bir kitlenin ihtiyacından doğar.

 Sermaye ve teknoloji bariyerlerinin yüksek olduğu otomotiv pazarında inovasyon ve değişim, yeni iş modelleri ve startup'ların ürettiği yeni teknolojilerle geliyor.

(MaaS) Hizmet olarak mobilite, paylaşım ekonomisi, abonelik modelleri ve kişiselleştirilmiş platformlar yeni ve tüketici beklentisiyle uyumlu olduğu için gelişen kavramlar.

1- Hizmet Olarak Mobilite (MaaS): MaaS platformları, araç çağırma, araç paylaşımı, toplu taşıma ve bisiklet paylaşımı gibi çeşitli ulaşım modlarını birleştirerek entegre ulaşım çözümleri sunuyor. İngiltere'deki startup Mobilleo, iş gezileri için harcamaları analiz ediyor, otel ve dinlenme salonları rezervasyonu yapıyor ve mobilite maliyetlerini azaltmak için çeşitli ulaşım araçlarını tek bir uygulamada entegre ediyor. Alman'yadaki startup Moovel, seyahat planlama, toplu taşıma alternatifleri sunma, varış saati tahminleme ve kişisel program desteği, seyahati planlama gibi servisleri uygulama içi ödeme alternatifleriyle birleştiriyor. 

2- Araç Abonelik Hizmetleri: Aboneliğe dayalı modeller, müşterilerin araca sahip olmadan erişebilmesine olanak tanıyor. Maas Global – Whimapp kullanıcılarına tüm şehir içi toplu taşıma, taksi, bisiklet, otomobil ve diğer seçeneklerle tek abonelikte sunuyor. Bir başka startup Autonomy , kullanıcıların araba bulmasına ve istedikleri araca abone olmalarını sağlıyor. Abonelik planı araba tescili, rutin bakımı, yol yardımı gibi çok sayıda servis içeriyor.

3- Ticari Araçlar için Araç Paylaşımı: Bireysel araç paylaşım platformlarına benzer ancak hedef kitle olarak KOBİ ve benzeri şirketleri hedefleyen, ticari araç filo paylaşım ve yönetim çözümleri. WirelessCar, şirketlere bağlantılı araç hizmetleri sunuyor. Filo ve ticari araç sahiplerine, geçiş ücreti, masraf faturalandırma hizmetleri ve arıza destek benzeri hizmetler sağlıyor. 

4- P2P araç kiralama: Kişisel aracınızı kiralayıp, para kazanabildiğiniz iş modeli, yeni pasif gelir kaynağı oldu. Turo,  Airbnb'ye benziyor; ev yerine arabanızı kiralıyorsunuz. Uygulama, aynı anda bir arabayı veya tüm araba filosunu listelemenizi sağlıyor. Bir başka startup Getaround, aracınızı saatlik olarak kiralamak için kullanabileceğiniz, P2P araç paylaşım hizmeti. ABD genelinde 100'den fazla şehirde mevcut. Hizmeti kullanmak için 99 $ ödemeniz ve şirketin Getaround Connect hizmetini aracınıza kurmanız gerekiyor.

5- Kişiselleştirilmiş platformlar ve Yeni Kullanıcı Deneyimi: Arabalar, hareket eden veri merkezleri. En azından startup’lar için öyle. Bu verileri analiz eden, seyahat kalitesini farklı hizmetlerle arttıran ve araç platformunun kişiselleştirilmesini sağlayan startup’lara bakalım. Almanya’da kurulan Holoride, XR teknolojisiyle, aracın sürücüsünü etkilemeden aracın hareketiyle senkronize oluyor. Sanal ortam oluşturmak için çevredeki konum ve trafik verilerinden gelen verileri kullanarak yolcular için eğlence, eğitim, üretkenlik ve stres atmayı destekleyen servisler geliştiriyor. İtalya’da kurulan startup Tuc,  araçtaki dijital paneller, koltuklar ve akıllı cihazları anlık analiz edip, yönlendirmeler yapabiliyor. Bu sayede araçların sabit iç tasarımlarını farklılaştırıp, bilgi-eğlence sistemlerini özelleştiriyor.

Sanatcı Will I Am 'in yatırımcısı olduğu startup Sound Drive, sürüşün nüanslarına uyum sağlayan, çığır açan bir araç içi ses deneyimi oluşturuyor. ArGe ortaklığıyla Mercedes-Benz, Mercedes otomobillerini bir "orkestraya" dönüştürmeyi ve sürüş sırasında farklı dönemlerde (dinlenme, hızlanma, direksiyon hareketi ve frenleme) senkronize parçalar oluşturmaya başladı. (MBUX -Mercedes Benz User Experience)

Workinlot'ın ilk yatırımı Wyseye'ın Hasar.ai ürünü, özgün yapay zeka algoritması ve görüntü işleme teknolojisi ile araç hasar tespit süreçlerini otomatikleştiriyor. Startup'ın yaklaşımı, kullanıcı deneyimini iyileştirirken, otomotiv ve sigorta hizmet sağlayıcılarından optimize edilmiş hizmetler alınmasına olanak tanıyor.

Sadece kişiselleştirme platformları üzerine sayfalarca örnek yazabiliriz. Startup’lar, otomotiv devlerinin ürettiği platformları özelleştirmek ve pahalı araç sahipliğini erişebilir hatta bir gelir kapısı haline getirmeyi sağlıyor.

Fırsat sadece startup’ları ilgilendirmiyor.

Otomotiv üreticileri kârlı döngünün yanında, kendi elektrikli mobilite markalarını yaratmak yerine, startup’larla ortak çalışarak çeşitli yeni iş modellerini ilk günden test edebilir. Ekosistem ürünleri çıkarabilir. Buna en yakın stratejiyi geliştiren yerli şirket TOGG oldu.

TOGG hakkında içeriden çok detaylı bilgimiz olmasada, dışarıdan ekosistem stratejisini yürütebilen bir teknoloji şirketi gibi davrandığını gözlemliyebiliyoruz.  Trumore yazılım platformuyla, hem startup'larla ortak çalışma çekim gücünü yaratıyor, hem de iş birliği sayesinde diğer araba platformu üreticilerinden farklılaşmanın akıllı ve düşük riskli bir alternatifini yaratıyor.

Şirket işleyişinden özerk, otonom kurumsal venture builder'lar kurmak, ekosistem venture builder'larıyla çalışmak ve kültür olarak startup’ı stratejik bir paydaş olarak konumlayabilmek, fark yaratabilir. 

Startup’larla çalışmak ve yarattıkları değere ortak olmak, sağlıklı büyümek isteyen otomotiv şirketleri için doğru bir seçim.

Bu seçimi yapmak isteyen şirketlere, startup etkileşimi ve kendi özerk venture builder yapılarını kurmalarını öneriyoruz.

Fırsatları beraber değerlendirmek isterseniz, [email protected]